2025: Nowa era troskliwych ojców – prawa i obowiązki związane z urlopem ojcowskim

Urlop ojcowski to specjalne prawo, które umożliwia ojcowi spędzenie czasu z swoim dzieckiem poprzez udzielenie mu dwutygodniowego okresu wolnego od pracy. Jest to prawo wyłączne dla ojca i nie jest uzależnione od jakichkolwiek uprawnień matki dziecka, ani też nie może być jej przekazane. W niniejszym artykule przybliżymy kwestię, kto może skorzystać z urlopu ojcowskiego, jak długo trwa on i jakie są procedury, aby go uzyskać.

Urlop ojcowski to specyficzna forma przerwy w pracy, która jest przysługująca pracownikowi będącemu ojcem. Ten dwutygodniowy okres wolny od pracy jest dostępny do wykorzystania przez ojca aż do momentu, gdy dziecko skończy 12 miesięcy albo do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka, ale nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia.

Ojciec ma prawo do urlopu ojcowskiego bez względu na to, czy jest zatrudniony na pełen etat, czy na część etatu. Warunkiem jest posiadanie ubezpieczenia chorobowego, które może wynikać z umowy o pracę, umowy zlecenia lub prowadzenia działalności gospodarczej.

Urlop ojcowski, jak i zasiłek macierzyński za okres tego urlopu, można podzielić maksymalnie na dwie części. Każda z nich nie może jednak być krótsza niż tydzień. Regulacja ta dotyczy zarówno pracowników, jak i osób ubezpieczonych prowadzących działalność gospodarczą.

Ojciec nie jest zobligowany do skorzystania z urlopu ojcowskiego natychmiast po narodzinach dziecka. Ma na to czas aż do momentu, kiedy dziecko skończy pierwszy rok życia. Warto jednak pamiętać, że urlop ojcowski to nie to samo co tzw. urlop tacierzyński, który jest formą urlopu macierzyńskiego i jego podzielenie na części jest niemożliwe.

Aby uzyskać urlop ojcowski, konieczne jest złożenie pisemnego wniosku do pracodawcy minimum 7 dni przed planowanym rozpoczęciem korzystania z niego. Po spełnieniu wszystkich warunków formalnych pracodawca ma obowiązek udzielić takiego urlopu pracownikowi będącemu ojcem.

Wniosek o urlop ojcowski powinien zawierać dokładne daty, kiedy ma być on udzielony. Do wniosku należy dołączyć skrócony odpis aktu urodzenia dziecka albo kopię prawomocnego postanowienia sądu o przysposobieniu dziecka, jeżeli dotyczy to dziecka przysposobionego. Ojciec musi także złożyć oświadczenie, czy korzystał już z urlopu ojcowskiego na to dziecko lub dzieci.