Odkrywanie procesu kształcenia poza konwencjonalnymi ramami szkolnej sali lekcyjnej stanowi ciekawą i innowacyjną formę edukacji, zwłaszcza w kontekście nauki języka polskiego. Podejście to, oparte na bezpośrednich doświadczeniach ze środowiskiem naturalnym, intensyfikuje zaangażowanie uczniów, stymuluje ich ciekawość oraz pogłębia zrozumienie tematów poruszanych podczas lekcji. Takie metody nauczania są niezwykle skuteczne, zwłaszcza w przypadku nauki przedmiotów takich jak literatura, historia czy biologia, które można bezpośrednio powiązać z otaczającym je środowiskiem.

Eksplorowanie twórczości Adama Mickiewicza w naturalnych warunkach umożliwia uczniom doświadczenie ducha epoki i przeniesienie się do krajobrazów opisywanych przez poetę, co często bywa trudne do wyobrażenia w szkolnej klasie. Taka forma nauczania poezji przyczynia się do zwiększenia interaktywności i zaangażowania uczniów, a omawiane utwory zdobywają nowy, autentyczny kontekst.

Przeprowadzenie takiej lekcji na terenie szkoły położonej na przedmieściach lub na wsi jest relatywnie prostsze, jednak nawet w dużych miastach zawsze można znaleźć odpowiednie miejsca, takie jak parki, place, a nawet niewielkie obszary zieleni na terenie szkoły. Wychodzenie z uczniami poza szkolne mury staje się dla nich zarówno atrakcyjną formą nauki, jak i chwilą wytchnienia i oddychania świeżym powietrzem. Oto przemyślenia na temat możliwości realizacji lekcji z literatury w plenerze, oparte na przykładzie epopei narodowej Adama Mickiewicza – „Pana Tadeusza”.

Jako inspirację do częstszego wykorzystania tzw. nauczania terenowego posłużyła lokalizacja naszej szkoły, otoczonej malowniczymi lasami, polami i wzgórzami. Wykorzystałam te naturalne atuty, decydując się na czytanie fragmentów „Pana Tadeusza” na jednym z leśnych pagórków, co okazało się doskonałym pomysłem.

Podczas lektury uczniowie mogli zapoznać się z różnymi aspektami romantycznej wizji przyrody przedstawionej przez Mickiewicza. Mieli okazję doświadczyć jej realistycznego przedstawienia, ale także baśniowej mitologizacji krajobrazu. Analizując opisy przyrody i jej wpływu na emocje ludzi, doszli do wniosku, że w literaturze romantycznej istnieje metafizyczna więź łącząca ludzi z przyrodą. Kolejne kroki podjęte podczas lekcji miały na celu rozbudzenie kreatywności uczniów poprzez zachęcenie ich do stworzenia własnych opisów natury, co pozwoliło im zrozumieć różnorodność i indywidualność percepcji świata.

Na koniec lekcji, podczas powrotu do szkoły, uczniowie natknęli się na mrowisko, które idealnie ilustrowało jedną z scen z „Pana Tadeusza”, co stanowiło dla nich dowód na to, że takie formy nauki są skuteczne i przynoszą trwałe rezultaty.