Problem narastających wad postawy wśród dzieci – analiza przyczyn, objawów oraz możliwości leczenia

Eksperci ortopedii ostrzegają o zwiększonej liczbie przypadków wad postawy u dzieci, co jest bezpośrednio związane ze zmianami w stylu życia nowoczesnej młodzieży. Niestety, skutki tego niekorzystnego trendu dotykają nie tylko poszczególne osoby, ale mają wpływ na całe społeczeństwo. Mimo, że większość tych problemów można skutecznie zapobiegać lub leczyć, braki w diagnostyce i terapii są coraz bardziej widoczne. Wady postawy wśród najmłodszych powinny zatem stać się priorytetem dla zdrowia publicznego.

Według polskiego badania przeprowadzonego w 2020 roku przez zespół naukowców z Kielc, z grupy 257 dzieci w wieku 11-12 lat, połowa doświadczała problemów z postawą. Inne międzynarodowe badania szacują, że problem ten dotyka średnio od 38% do 50% młodzieży szkolnej. Jest to niepokojące, gdyż niewłaściwie leczone zaburzenia postawy ciała mogą pogłębiać się z wiekiem, prowadząc do poważnych komplikacji w dorosłości. Ogólnie rzecz biorąc, wady postawy definiuje się jako stan, w którym ciało nie jest w stanie utrzymać strukturalnej stabilności w pozycji pionowej, co może mieć wpływ na funkcjonowanie organów wewnętrznych.

Nie wszystkie wady postawy u dzieci można przypisać stylowi życia lub braku odpowiedzialności rodziców. Wiele małych dzieci rodzi się z genetycznymi wadami, które wpływają na rozwój i przyszłą posturę ciała. Te genetyczne wady mogą mieć różny zakres, od drobnych problemów, które można w pełni leczyć za pomocą rehabilitacji, do poważniejszych, które uniemożliwiają samodzielne poruszanie się lub siedzenie. Geny mogą również wpływać na skłonność potomstwa do przyjmowania tych samych nieprawidłowych postaw co ich rodzice.

Poza defektami genetycznymi, problemy z postawą mogą wynikać także z chorób wpływających na rozwój mięśni czy kości, a także kontuzji doznanych podczas zabaw lub uprawiania sportu. Dominującymi czynnikami sprzyjającymi nieprawidłowemu ukształtowaniu ciała u młodych osób są jednak typowe „grzechy” XXI wieku, takie jak otyłość, słabość wynikająca z braku aktywności fizycznej oraz złe nawyki związane z nadmiernym czasem spędzanym przed telewizorem czy komputerem.

W idealnej postawie ciała, która jest cechą indywidualną każdego człowieka, kręgosłup powinien tworzyć trzy naturalne łuki w rejonie szyi, pleców i lędźwi. Dodatkowo, głowa powinna być ustawiona bezpośrednio nad ramionami, a jej szczyt powinien znajdować się nad biodrami. Ciało widziane z przodu powinno być symetryczne. Do pewnego wieku odchylenia od prawidłowej postawy są naturalne i zazwyczaj same się korygują wraz z rozwojem fizycznym i wzmacnianiem mięśni. Niestety, brak odpowiedniej stymulacji może utrudniać ten proces.

Oprócz statycznej postawy, istotna jest również dynamika ruchu, która określa sposób poruszania się, na przykład podczas chodzenia, biegania lub schylania się. Definiowanie idealnej dynamicznej postury jest trudniejsze, podobnie jak wykrywanie potencjalnych zaburzeń w tym obszarze.