„Opowieści z Narnii: Lew, Czarownica i stara szafa” to jedna z najbardziej znanych powieści fantasy autorstwa C.S. Lewisa, wydana w 1950 roku. Jest to pierwszy opublikowany tom z siedmioczęściowego cyklu, który wprowadza czytelników do magicznego świata Narnii. Książka opowiada historię czworga rodzeństwa, które podczas II wojny światowej trafia do tajemniczej krainy znajdującej się po drugiej stronie zwykłej szafy. Poniższe szczegółowe streszczenie przedstawia najważniejsze wydarzenia i wątki tej fascynującej opowieści, która od lat zachwyca zarówno dzieci, jak i dorosłych czytelników.

Główni bohaterowie i początek przygody

Akcja powieści rozpoczyna się w czasie II wojny światowej, gdy czworo rodzeństwa Pevensie – Piotr, Zuzanna, Edmund i Łucja – zostaje ewakuowanych z bombardowanego Londynu do wiejskiej posiadłości tajemniczego Profesora Kirke’a. Podczas zabawy w chowanego najmłodsza Łucja odkrywa w jednym z pokoi starą, niepozorną szafę. Kierowana dziecięcą ciekawością, wchodzi do środka i niespodziewanie przekracza granicę między światami, trafiając do zimowej krainy – Narnii.

W Narnii Łucja spotyka fauna o imieniu Tumnus, który zaprasza ją na herbatę do swojego przytulnego domu. Podczas tego spotkania faun, poruszony niewinnością dziewczynki, wyznaje jej prawdę – pierwotnie planował porwać ją i wydać Białej Czarownicy, która od stu lat rządzi Narnią, utrzymując krainę w okowach wiecznej zimy. Tumnus, ryzykując własne bezpieczeństwo, decyduje się jednak pomóc Łucji bezpiecznie wrócić do szafy.

Narnia to magiczna kraina, w której zwierzęta mówią, mityczne stworzenia żyją obok ludzi, a magia jest częścią codzienności. Została stworzona przez potężnego lwa Aslana, który jest prawdziwym władcą tego świata.

Gdy Łucja wraca i z entuzjazmem opowiada rodzeństwu o swojej niezwykłej przygodzie, nikt jej nie wierzy, uznając jej historię za wytwór dziecięcej wyobraźni. Kilka dni później Edmund, chcąc dokuczyć siostrze, również wchodzi do szafy i trafia do Narnii. Tam spotyka Białą Czarownicę, która zręcznie manipuluje chłopcem, przedstawiając się jako prawowita królowa Narnii. Zdobywa jego zaufanie, częstując go magicznymi słodyczami – rahat-lokum, które uzależnia Edmunda, i obiecując mu tron. Czarownica, ukrywając swoje złowrogie zamiary, nakazuje mu przyprowadzić pozostałe rodzeństwo.

Podróż przez Narnię i spotkanie z Bobrem

Niedługo później wszystkie dzieci przypadkowo trafiają do Narnii przez szafę. Łucja, podekscytowana możliwością udowodnienia swojej prawdomówności, prowadzi rodzeństwo do domu Tumnusa. Na miejscu czeka ich jednak przykra niespodzianka – okazuje się, że faun został aresztowany przez tajną policję Białej Czarownicy za zdradę stanu, czyli pomoc człowiekowi. W jego zniszczonym domu dzieci spotykają Pana Bobra, który zaprasza je do swojego bezpiecznego domu i wyjaśnia dramatyczną sytuację w Narnii.

W przytulnej tamie Bobrów, przy trzaskającym ogniu, Pan Bóbr opowiada rodzeństwu o starożytnej przepowiedni, która napawa nadzieją wszystkich uciskanych mieszkańców Narnii. Według niej dwóch synów Adama i dwie córki Ewy zasiądą na czterech tronach w zamku Ker-Paravel i położą kres okrutnej tyranii Białej Czarownicy. Bóbr wyjaśnia również, że prawdziwym królem Narnii jest lew Aslan, który po długiej nieobecności wraca, by wyzwolić krainę spod lodowego jarzma.

Podczas tej ważnej rozmowy Edmund, wciąż pod wpływem czarów Czarownicy i obietnicy władzy, potajemnie wymyka się i udaje do jej lodowego pałacu, by ostrzec ją o przybyciu rodzeństwa. Gdy pozostali odkrywają jego nieobecność, zdają sobie sprawę z niebezpieczeństwa i natychmiast wyruszają w ryzykowną drogę do Kamiennego Stołu, gdzie mają spotkać Aslana – ich jedyną nadzieję.

Zdrada Edmunda i spotkanie z Aslanem

Edmund, przedzierając się przez śnieżne zaspy, dociera do imponującego, choć złowrogiego lodowego pałacu Czarownicy. Tam boleśnie przekonuje się o jej prawdziwej, okrutnej naturze. Zamiast obiecanego tronu i zaszczytów spotyka go upokorzenie i strach. Czarownica, dowiedziawszy się o przepowiedni, wpada w furię i natychmiast wyrusza w bezwzględny pościg za pozostałym rodzeństwem. Edmund zostaje jej więźniem i jest zmuszony do wyczerpującego marszu przez śnieżne pustkowia, doświadczając konsekwencji swojej zdrady.

Tymczasem Piotr, Zuzanna i Łucja wraz z oddanymi Bobrami kontynuują niebezpieczną podróż do Kamiennego Stołu. Ich wędrówka nabiera nieoczekiwanego obrotu, gdy spotykają Świętego Mikołaja – jego pojawienie się jest pierwszym, radosnym znakiem słabnącej mocy Czarownicy. Mikołaj wręcza im magiczne dary dopasowane do charakteru każdego z nich:

• Piotr otrzymuje miecz i tarczę – symbole odwagi i przywództwa
• Zuzanna dostaje róg przyzywający pomoc i łuk ze strzałami – narzędzia ostrożności i rozwagi
• Łucja otrzymuje uzdrawiający eliksir i mały sztylet – dary symbolizujące współczucie i odwagę

Gdy rodzeństwo dociera wreszcie do obozu Aslana, spotyka majestatycznego lwa – potężnego stwórcę i prawdziwego władcę Narnii, którego obecność budzi jednocześnie lęk i głębokie zaufanie. Aslan, widząc ich niepokój o Edmunda, wysyła oddział na ratunek chłopcu, któremu udaje się uciec od Czarownicy. Po powrocie do obozu skruszony Edmund szczerze przeprasza za swoje czyny i, ku swojemu zaskoczeniu, otrzymuje pełne przebaczenie od rodzeństwa oraz samego Aslana.

Ofiara Aslana i wielka bitwa

Spokój obozu zostaje przerwany, gdy Biała Czarownica przybywa, by upomnieć się o swoje prawa. Żąda życia Edmunda, powołując się na Głęboką Magię zapisaną na Kamiennym Stole – odwieczne prawo mówiące, że każdy zdrajca należy do niej. To dramatyczne żądanie wprowadza grozę wśród zgromadzonych. Aslan, świadomy powagi sytuacji, prowadzi prywatne negocjacje z Czarownicą i podejmuje brzemienną w skutki decyzję – zgadza się oddać własne życie w zamian za Edmunda.

Nocą niespokojne Łucja i Zuzanna, przeczuwając coś niedobrego, podążają za odchodzącym Aslanem. Ukryte wśród drzew, stają się świadkami wstrząsającej sceny – dostojny lew poddaje się upokorzeniu, a następnie zostaje rytualnie zabity przez Czarownicę na Kamiennym Stole. Dziewczynki, zdruzgotane tą ofiarą, pozostają przy ciele Aslana, opłakując jego śmierć przez całą noc.

Ofiara Aslana symbolizuje poświęcenie dla wyższego dobra i jest kluczowym motywem powieści, nawiązującym do chrześcijańskiej symboliki odkupienia.

O świcie, gdy rozpacz sióstr sięga zenitu, dzieje się cud, który na zawsze odmienia losy Narnii – Kamienny Stół pęka z ogłuszającym trzaskiem, a Aslan powstaje z martwych w pełni chwały. Wyjaśnia zdumionej Łucji i Zuzannie, że istnieje Głębsza Magia, o której Czarownica nie wiedziała – prawo mówiące, że gdy ktoś niewinny dobrowolnie oddaje życie za zdrajcę, śmierć cofa się i działa wstecz. Aslan, wraz z dziewczynkami, udaje się do zamku Czarownicy, gdzie jego potężny ryk przywraca życie wszystkim stworzeniom zamienionymi w kamień.

Równocześnie Piotr, nieświadomy zmartwychwstania Aslana, z odwagą godną przyszłego króla prowadzi armię Narnii do decydującej bitwy przeciwko siłom Czarownicy. W kulminacyjnym momencie walki, gdy szala zwycięstwa przechyla się na stronę zła, pojawia się Aslan z posiłkami. Edmund, chcąc odkupić swoją zdradę, wykazuje się niezwykłą odwagą – z narażeniem życia niszczy magiczną różdżkę Czarownicy, odbierając jej moc zamieniania przeciwników w kamień. Sam zostaje ciężko ranny, ale Łucja natychmiast leczy go swoim cudownym eliksirem. W końcowej scenie bitwy Aslan jednym potężnym skokiem powala Białą Czarownicę, kończąc jej stuletnie tyrańskie rządy.

Koronacja i powrót do rzeczywistości

Po spektakularnym zwycięstwie nad Czarownicą, gdy wieczna zima ustępuje miejsca bujnej narniańskiej wiośnie, rodzeństwo Pevensie zostaje uroczyście koronowane w majestatycznym zamku Ker-Paravel, wypełniając tym samym starożytną przepowiednię. Piotr zostaje Wielkim Królem, a pozostali jego równorzędnymi współwładcami. Przez wiele lat rządzą Narnią sprawiedliwie i mądrze, przynosząc krajowi niespotykany dotąd dobrobyt, pokój i szczęście.

Jako dorośli już władcy, podczas polowania na legendarnego Białego Jelenia, który spełnia życzenia tego, kto go złapie, natrafiają na znajomą latarnię samotnie stojącą w gęstym lesie. To miejsce budzi w nich dziwne, odległe wspomnienia. Kierowani niewytłumaczalnym przeczuciem, podążają dalej i niespodziewanie przechodzą przez niewidzialną granicę – przez szafę – wracając do naszego świata. Ku swojemu ogromnemu zdziwieniu odkrywają, że w Anglii nie minęła ani chwila od ich zniknięcia, a oni sami znów są dziećmi, choć ich dusze zachowały pamięć o latach panowania i dojrzałości zdobytej w Narnii.

Przepełnieni niezwykłymi przeżyciami, opowiadają o swojej przygodzie Profesorowi Kirke, który jako jedyny nie wyśmiewa ich historii, ale zdaje się w nią wierzyć, subtelnie sugerując, że sam mógł kiedyś odwiedzić magiczną krainę. Profesor uspokaja dzieci, zapewniając je, że pewnego dnia znowu trafią do Narnii, choć nie przez tę samą szafę, pozostawiając w ich sercach nadzieję na powrót do ukochanego królestwa.

Tak kończy się pierwsza część cyklu „Opowieści z Narnii”, która wprowadza czytelników do fascynującego świata pełnego magii, głębokiej symboliki i uniwersalnych wartości, takich jak odwaga, wierność, przebaczenie i poświęcenie. Historia ta, pozornie skierowana do dzieci, zawiera warstwy znaczeniowe, które przemawiają do czytelników w każdym wieku, zachęcając do refleksji nad naturą dobra i zła, znaczeniem ofiary oraz siłą wiary i nadziei.