Jak uczniowie zdobywają i przyswajają nową wiedzę, ma kluczowe znaczenie dla efektywności procesu edukacyjnego. Specjaliści od edukacji doszli do wniosku, że istnieją pewne sygnały świadczące o głębokiej refleksji uczniów nad danym materiałem. Przede wszystkim, uczniowie są w stanie zintegrować nowo nabyte informacje z tymi, które już posiadają. Ponadto, informacje które zostały przez nich gruntownie przeanalizowane, zostają utrwalone w ich pamięci na dłużej.

W niniejszym artykule skupić się chciałbym na czterech praktycznych radach, które mogą być stosowane podczas nauczania w celu maksymalizacji wykorzystania wcześniej zdobytej przez uczniów wiedzy podczas przyswajania nowych treści.

Uczniowie nadają znaczenie nowym informacjom poprzez powiązanie ich z tym, co już wiedzą. Badacze takich jak Bransford, Brown i Cocking zauważyli, że naturalna ciekawość jest często rezultatem zrozumienia przez ucznia, jak nowe treści pasują do tych, które już znał; jak nowe informacje modyfikują jego wcześniejszą wiedzę i poszerzają horyzonty. Proces nauki polega na tym, że uczeń integruje to, co już posiadał, z tym, co dopiero poznaje, co prowadzi do powstania spójnego modelu zrozumienia. Ważne jest więc aby umożliwić uczniom łączenie „starych” i „nowych” treści.

Przedstawiam kilka praktycznych metod, które mogą zostać wykorzystane przez nauczycieli.

1. Porównywanie

Kiedy nauczyciel wprowadza nowy temat, może zapytać uczniów o to, z czym kojarzy się im ten temat, do czego jest on podobny, czy różni się od czegoś innego i do jakiej kategorii by go przypisali. Może to wydawać się stratą czasu, ale moment poświęcony na zintegrowanie nowych treści z tymi wcześniej poznanych jest niezwykle wartościowy dla procesu uczenia się.

2. Luka w wiedzy

Nowa wiedza ma za zadanie wypełnić lukę pomiędzy tym, co już zostało poznane, a nowym tematem. Można to wykorzystać do wzbudzenia ciekawości uczniów i głębszego zaangażowania ich w proces nauki. Przy wprowadzaniu nowych informacji można zadać uczniom pytania typu: Wiemy już … , ale czy wiesz … ? Ciekawość jest silnym motywatorem do nauki, warto ją zatem stymulować.

3. Wykorzystanie posiadanej już wiedzy

Każdy uczeń ma już pewną wiedzę na temat nowego tematu. Nie zawsze jednak możemy być pewni, czy ta wiedza jest prawidłowa. Nauczyciele powinni zatem motywować uczniów do dzielenia się swoją wcześniej zdobytą wiedzą i argumentacją jej poprawności.

4. Z czego jeszcze możemy skorzystać?

Uczniowie powinni być zachęcani do tworzenia większej ilości powiązań między tym, co już wiedzą, a nową treścią. Mogą oni stosować różne metody kojarzeniowe, takie jak mapy myśli czy modele wizualne, które pomagają im zobaczyć różne powiązania i zwiększają szansę na utrzymanie informacji w pamięci.