Priorytet ósmy Ministerstwa Edukacji i Nauki ma na celu: „Rozwijanie kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli, z naciskiem na bezpieczne poruszanie się po sieci oraz umiejętność krytycznej analizy dostępnych online informacji. Poprawne wykorzystanie przez nauczycieli dostępnych w sieci narzędzi i materiałów, zwłaszcza tych opartych na sztucznej inteligencji.” Jednakże, jak to wprowadzić w życie w szkolnej rzeczywistości?

Wielu pedagogów boi się poruszenia problematyki fake newsów i sztucznej inteligencji. Nie wynika to z obcości tych zagadnień – współcześni czterdziestolatkowie doskonale orientują się w świecie mediów masowych, który obserwowali od zarania swej młodości, tworząc popkulturę. Strach przed zajęciem tematu mediów cyfrowych zasadza się często na stereotypach dotyczących tzw. cyfrodziewiczych tubylców, którzy rzekomo już przy narodzinach opanowują obsługę smartfonu. Natomiast starsze pokolenia, w tym nauczyciele, przedstawiane są jako dinozaury epoki przedcyfrowej. Lęk pedagogów związany jest często ze stresem związanym z obniżeniem autorytetu nauczyciela, niezrozumieniem nowych terminów, czy nawet błędną wymową.

Czy to oznacza, że temat należy porzucić, licząc na samodzielność uczniów w jego zgłębianiu? Oczywiście, że nie! Metoda małych kroków umożliwia stopniowe oswojenie problematyki.

Zaczniemy od czegoś prostego. Dziecięca zabawa w „głuchy telefon” pozwoli uczniom zrozumieć, jakie emocje mogą wpływać na rozprzestrzenianie się dezinformacji internetowych. Sprawdzimy najpierw jak przekaz neutralny emocjonalnie (np. definicja terminu) jest zniekształcany w trakcie przekazywania, a potem jak przekaz emocjonalny (np. szokujący tytuł newsa) pozostaje prawie bez zmian. Uczniowie dostrzegą na podstawie tej zabawy, jak silnie rzeczywistość jest kształtowana przez manipulowanie emocjami i jak trudno takie treści przeanalizować i zrewidować.

Zamiast szukać tematów dotyczących popularnych trendów nieznanych uczniom, proponujemy omówienie tematu związanego z lokalną historią lub regionalnymi tradycjami. Na przykład, uczniowie mogą samodzielnie stworzyć fake news na podstawie lokalnych wydarzeń. Pozwoli to uczniom lepiej zrozumieć mechanizmy działania mediów cyfrowych. Wyjaśniamy uczniom również, że żaden przekaz nie jest zupełnie wyssany z palca – jest tylko odpowiednio podbarwiony, aby służyć korzyściom nadawcy.