Nauczanie jest pełne przekonań, które nie zawsze mają potwierdzenie w dowodach naukowych. Często te idee wywodzą się z osobistych doświadczeń pedagogów i stają się mitami edukacyjnymi. Artykuł Stephena Merrilla i Daniela Leonarda, jaki niedawno pojawił się na portalu Edutopia, zwraca uwagę na potrzebę rzetelnej analizy niektórych powszechnych, lecz częściowo błędnych przekonań dotyczących praktyk szkolnych. To ważne, aby upewnić się, czy faktycznie stosowane metody nauczania skutecznie wspierają proces edukacji uczniów.

Jacek Strzemieczny i ja jesteśmy zwolennikami badań edukacyjnych, które dostarczają wskazówek na temat tego, które praktyki powinniśmy zmienić lub wyeliminować. W tym artykule przedstawiamy pięć powszechnych przekonań, które nie są poparte wynikami badań, ale mimo to są obecne w powszechnej praktyce szkolnej: 1) Rysowanie przez uczniów pomaga w uczeniu się. 2) Głośne czytanie – po kolei – poprawia płynność czytania. 3) Talent jest ważniejszy niż wytrwałość. 4) Muzyka w tle zawsze utrudnia naukę. 5) Oceny szkolne motywują.

Nie jest prawdą, że rysowanie zawsze pomaga uczniom w procesie uczenia się. Rysowanie może być pomocne tylko wtedy, gdy jest związane z tematem lekcji. Jeśli uczniowie rysują wzorki niezwiązane z tematem, ich uwaga odchodzi od poznawanego materiału. Takie rysowanie nie poprawia koncentracji ani wyników w nauce.

Nauczyciele często zalecają uczniom czytanie na głos – np. po kolei na forum klasy. W Stanach Zjednoczonych takie praktyki stosuje ponad połowa nauczycieli szkół podstawowych. Są oni zdania, że ta metoda angażuje uczniów w czytanie oraz umożliwia ocenę płynności czytania ustnego. Jednak przegląd badań z 2012 roku dowodzi, że nie ma naukowych dowodów potwierdzających skuteczność tej metody.

Wielu ludzi skłonnych jest do wartościowania talentu wyżej niż ciężkiej pracy i wytrwałości – to zjawisko badacze nazywają „złudzeniem naturalności”. Tymczasem badania pokazują, że prawdziwa wiedza specjalistyczna jest głównie efektem lat intensywnej praktyki i mądrego mentoringu w nauczaniu.

Co więcej, nie jest prawdą, że muzyka w tle zawsze utrudnia naukę. Odpowiedź na to pytanie zależy od wielu czynników. Muzyka może skutecznie pomóc w nauce, gdy chwytliwe i lubiane przez ucznia melodie poprawiają jego nastrój.

Natomiast stwierdzenie, że oceny szkolne motywują do nauki, często jest bardziej mitem niż faktem. Badania wskazują, że oceny niekoniecznie motywują uczniów do jak najlepszego wykonywania pracy ani do lepszej nauki czy uzyskiwania lepszych wyników.